De geleidelijke afbouw van de bredere spoorinfrastructuur wist ontegensprekelijk een stuk van onze eigen geschiedenis uit. Het Belgische spoorwegnetwerk was voor veel mensen een onderdeel van het dagelijkse leven: het dichte kluwen van lijnen en lijntjes bracht hen op en af naar het werk of naar familie en vrienden. Het station kreeg een eigen plaats in stad of gemeente en werd de spil van een sociaal netwerk. In het zog van de stoomtrein ontstonden café's, restaurants, winkels en openbare gebouwen waar het leven van generaties zich afspeelde. De vervanging van het spoor door andere transpormiddelen verwees deze maatschappelijke bijenkorf langzaam naar de geschiedenis. Buiten grootsteden, middelgrote centra en een selectie van kleinere gemeenten verschoof de menselijke activiteit naar andere kwartieren, zodat nog nauwelijks iemand weet heeft van die vroegere sociale hub.

Gelukkig houdt een kleine groep liefhebbers deze herinnering levendig voor zij die er naar zoeken. Bij gebrek aan uitgebreid officieel online documentatie-instrument vullen enkele bijzonder waardevolle initiatieven die leemte voor een groot deel op. Belangstellenden met expertise ontwikkelden grondig uitgewerkte websites. Wikipedia compileert en kopieert - al dan niet met bronvermelding - en bereikt zo een ruimer publiek, maar laat door haar (anarchistisch-)collaboratieve karakter vaak de finesse en accuratesse van de experts verloren gaan. Nieuwe bevindingen worden slechts fragmentair geactualiseerd.

Met mijn eigen achtergrond in datamanagement wil ik een steentje bijdragen aan het levendig houden van deze herinnering. Dit door gegevens van verschillende experten-sites aan elkaar te linken en uit te breiden met wat huisvlijt. Bij elk element wordt naar de bron verwezen en gelinkt. De data is tabulair opgeslagen en van unieke identificatiecodes voorzien, zodat verdere verrijking sneller aan bestaande data kan worden toegevoegd. Hierbij gaat het niet enkel om tekst, chronologische gegevens, maar ook beeldmateriaal. Door de toegekende identificatiecodes kan alvast mijn nieuwe data in andere applicaties worden gerepliceerd. Dus: open data, zij het dat een en ander constant updates krijgt.

Aangezien spoorlijnen en stations het fundament van het spoornetwerk zijn, vormen ze ook de basisstructuur van deze website. Elke spoorlijn en elk station heeft een naam en een uniek nummer. Die unieke nummers zijn aan elkaar gekoppeld: nummer spoorlijn aan nummer station. Zodoende kunnen alle verdere gegevens (over spoorlijnen en stations) snel op de juiste plaats terecht komen. Aan de nieuwe data - die meer dan welkom is - hoeft enkel de juiste code te zijn toegekend. Daarna is een foto of feit aan de andere, gerelateerde data te koppelen.

Deze basisstructuur heb ik zelf met een tweetal andere componenten verrijkt: de coördinaten van de stations en de tracés van de lijnen, voor zover die te reconstrueren zijn. Alles heeft uiteraard grote onvolkomenheden en die zullen vanzelfsprekend worden gecorrigeerd. Zowel de stationscoördinaten als de tracés kunnen worden gedownload zodat ze in andere toepassingen (Google Earth, Geopunt, ArcGIS, ...) snel kunnen worden geïntegreerd.

Deze website is waar mogelijk drietalig (Nederlands-Frans-Engels) en zal zeker en vast ook tekstueel onvolmaaktheden bevatten, maar uiteraard moet een zo ruim mogelijk publiek de data kunnen consulteren. Op deze pagina worden de geconsulteerde bronnen vermeld. Commentaar en aanvulling zijn meer dan welkom.

Peter Aspeslagh

Winter 2018

peteraspeslagh[at]gmail.com

Facebook: facebook.com/historicalrailwaydata

Essentie van de website aan de hand van station Zwevegem

1988	2017
Bron: Beeldbank Zwevegem	Bron: Google Street View